Kan iedereen ontwerpen?
vraag van Arjan
Beste Arjan,
Je vraag is een spannende, moet ik eerlijk zeggen. Het basale antwoord is „Ja, iedereen kan ontwerpen” maar zoals je waarschijnlijk al leest in het begin van deze zin, is dat niet zonder voorbehoud.
Ik zal er wat meer over vertellen.
Ontwerpen van leertrajecten is een vak, net als bijvoorbeeld dakdekken, verplegen, programmeren en lesgeven. En voor de meeste vakken geldt dat ze, in principe voor iedereen te leren zijn. Ik heb zelf nooit de befaamde 10.000-uren-meesterschaps-regel losgelaten op ontwerpen maar ik weet dat je er beter in wordt als je het veel doet. Zoals dat ook voor andere vakken geldt. En dus moet het antwoord op je vraag „Ja” luiden.
Maar net zo min als iedereen zomaar kan verplegen, lesgeven, dakdekken of broodbakken, kan iedereen zomaar leertrajecten ontwerpen. Het vraagt oefening en bekwaamheid in onder andere het goed en vanuit verschillende perspectieven kijken naar de vraag. Ontwerpen vraagt ook de bekwaamheid om relatief snel met een aantal alternatieven voor de leerinterventie te komen en het vermogen om die op hun merites te beoordelen. Je ontwerp-kunde is daarnaast ook bepaald door je vermogen om het ontwerpproces zo in te richten dat je daar op de juiste momenten, en rond de juiste delen van het ontwerp vraagstuk, relevante anderen in mee kunt laten doen. Kortom, een goede ontwerper beheerst nogal wat zaken. En dan ben ik waarschijnlijk nog niet compleet in mijn rijtje. Je bent het dus niet zomaar, ontwerper van leertrajecten.
Het feit dat ik het een ontwerp-kunde en geen -kunst noem, geeft aan dat ik denk dat iedereen het kan leren. Het zal de een meer tijd en oefening vergen om een vakbekwaam ontwerper te worden dan de ander. En ik zou ook niet willen beweren dat ieder die zich met een leerontwerp bezig houdt echt ontwerper is. Maar als je genoeg gelegenheid om aan ontwerp vragen te werken en als je daarin voldoende vakbekwame collega’s om je heen hebt, dan is het een vak dat ieder moet kunnen leren.
De allerbelangrijkste voorwaarde zie ik bijna over het hoofd: je moet het vooral leuk vinden.
Ik heb zo het vermoeden dat dat voor jou geldt, Arjan, dus ik wens je veel plezier met je ontwerp-klussen.
Groet, ook namens Mariël,
Erik
PS en mocht je echt goed willen worden, dan snap je in welk boek je moet gaan snuffelen 🙂